Üsküp 2014 projesi kenti ikiye mi bölüyor?

Makedonya'nın çok dinli ve çok etnikli yapısını yansıtmadığına ilişkin eleştirilen Üsküp 2014 projesi çerçevesinde Üsküp Taşköprüsü yanında Vardar'ın sol yakasında Aziz Kiril ile Metodius ve öğrencileri Aziz Kliment ile Naum'un heykelleri dikildi. Aziz Kiril ile Metodius heykelinin maliyeti 530 bin avro ve Jarko Başeski'nin eseri. Pero Kovantsaliev'in yaptığı Aziz Kliment ve Naum heykelinin maliyeti 580 bin avro.


Kiril ve Metodius (Makedonca Kiril ve Metodiy) MS. 9. yüzyılda Selanik'te 'te doğmuş olan Bizanslı Yunan kardeşler, Moravya ve Panonya'da Slavlar arasında Hristiyanlığın yayılmasını sağlayan misyonerler. Misyonerlik görevleri sayesinde Slav halklarının kültürel gelişmeleini etkilemiş ve “Slavların Apostollerı” ünvanına layık görülmüşlerdir. Glagolitik alfabeyi geliştirmişlerdir. Bu alfabe Eski Slav dilinin yazılabilmesi için geliştirilen ilk alfabedir. Kiril alfabesi bu alfabeyi temel almıştır ve bugün Slav dillerinde kullanılmaktadır. Kiril alfabesini ise Kiril ve Metodius'un öğrencileri Ohrili Kliment ve Naum kardeşler geliştirmiştir. Bu bağlamda hem Kiril ve Metodius , hem Ohrili Kliment ve Naum 'a büyük saygı duyuyorum. Milletinizin tarihi kişilerine saygı duyulmasını isterseniz mutlaka diğer milletleirn tarihi kişilerine saygı göstermeniz gerektiğine inaniyorum. Slav ve Makedonlar için çok değerli çalışmalar yaptığı için bu kişilere heykeller yapılması çok doğal.


Üsküp 2014 projesi Makedonya'nın çok dinli ve çok etnikli yapısını yansıtsaydı bu heykellerin yapılmasına karşı hiç bir şey diyemezdim. Ancak 15. asıra ait Burmalı Camii'nin yeniden yapılmasının Üsküp 2014'e dahil edilmemesinden sonra Üsküp Taşköprüsü'ne yaklaştığımda Hristiyanlar'ın yaşadığı bir bölgeye giriyormuşum gibi bir duyguya kapılıyorum. Üsküp'te Vardar'ın sol yakasında Müslümanlar, sağ yakasında ise Hristiyanlar'ın çoğunlukta yaşadığı bilinirse Hükümet'in desteklediği Üsküp 2014 projesiyle bu gerçeğin resmiyet kazanması mı isteniliyor? Zaten Taşköprü'nün tarihi konusunda da farklı görüşler mevcut. Makedonyalı tarihçilerin bir kısmı Bizans veya Duşan köprüsünden söz ederken Türkiye kaynaklarında yer alan veya Türk sanat tarihçilerinin ileri sürdüğü verilere göre, köprü 15.yy’da daha Sultan II Murat zamanında inşa edilmeye başlayıp Sultan II Mehmet döneminde tamamlanmıştır.