Makedonya’da ortaokul zorunlu ama Türkler için değil

Makedonya’da bu yıldan itibaren ortaokul eğitimi zorunlu ama buna rağmen bu yıl 4000 öğrenci ortokula kaydını yapmadı.Bu sayının en büyük kısmını Romanlar ve Türkler oluşturuyor. Bunu bugün Makedonya’nın en çok okunan Dnevnik gazetesi yazdı. Bu beni şaşırmadı çünkü 60 yıldır zorunlu olan ilkokul eğitimini görmeyen çocuklar arasında büyük sayıda Roman ve Türkler var.Bu gazeteye gore Eğitim Bakanlığı’nın oluşturduğu uzmansal ekipler çocuklarını ortaokula vermeyen aileleri ziyarete ederek bunun yasal bir zorunluk olduğunu hatırlatacak. Eğitim Bakanı Pero Stoyanovski bu gazeteye yaptığı açıklamasında 4000 rakamın gerçekçi olmadığını, öğrencilerin bir kısmının özel okullara kaydını yaptığı ve mühtemelen bu sayının 2600 olduğunu söyledi.Bu haberi hazırlayan bayan mesledakşım Türkler’in eğitimdeki sorunlarıyla ilgili benden telefonla açıklama istedi ve bu haberde açıklamama yer verdi .Telefonla verilen bu açıklamda soyadımda ve rakamlarda bazı yanlışlıklar var ama düzeltilmiş şekliyle Türkler’deki eğitim durumu şöyle:
2 milyonluk Makedonya’da hiç okula gitmeyen 67,358 kişi var.Okula gitmeyen Türkler’in saysı 4.925. Bunun yanısıra 13,845 Türk, ilkokula başlamış ama tamamlamadan terketmiş. 78,000 nüfuslu Türkler için bu rakamlar çok yüksek .Makedonya Türkleri, Romanlar’dan sonra bu bakımdan en kötü orantılara sahip. Okuma yazma bilmeyenlerin en büyük bölümü kadın ve çoğunlukla doğu Makedonya’da yaşıyor.Kadınların okula gitmemesi ise başlık parası gibi bazı törelere bağlı. En büyük sorun az veya hiç eğitim görmeyen veliler oluşturuyor. Onlar çocukların eğitimine anlayış göstermiyorlar.Bu veliler için kızların evlenmesi eğitimden daha önemli.Batı Makedonya’da kadın erkekten daha az okuyor ama yine de doğu Makedonya’da bu sorun daha vahim.
Bu açıklamda özelikle kadının eğitim sorunlarını vurguladım çünkü bu konu Türkler arasında nedense hiç konuşulmuyor. Eski bir röportojımda bazı bölgelerde halen mevcut olan başlık parasına yer vermiştim. Bu röportajım için Makedonya Medya Enstitüsü’nden takdirname almıştım ama bu konu Türkler arasında hiç tartışılmadı. 50 yıldır hiç eğitim görmeyen bir köyle ilgili röportaj hazırladım ve Makedonya Medya Enstitüsü’nden ödül aldım ama yine Türk kamuoyunda bu konu önemli bulunmadı. Şİmdi ortaokul zorunlu oldu ve Türkler’in bekelendiği gibi ortaokula kaydını yapmadı.Bu konuyla Makedonya’nın en çok okunan Dnevnik gazetesi ilgilendi ve şimdi Türkler’in yüne sessiz kalıp kalmayacağını merak ediyorum. Ortaokula kaydını yapmayan aileler için 1000 avroluk ceza öngörülüyor.Zorunlu ilkokul eğitimi için de parasal ceza öngörülüyordu ama bu cezallar 60 yıldır hiç bir sonuç vermedi.